MAMDANİ’NİN SEÇİLMESİNE NASIL BAKALIM?

Mustafa Kaymakçı

Dünya medyası 4 Kasım 2025’te ABD’nin en büyük kenti New York’ta milyonlarca kişinin oy kullandığı belediye başkanlığı seçimini, resmi olmayan sonuçlara göre Demokratların adayı Zohran Mamdani kazandığını bildirmişti.

Mamdani’nin seçimi, ABD’de olduğu üzere Dünya ve Türkiye’de de yangı uyandırdı ve çok sayıda tartışmayı gündeme getirdi.

Mamdani’nin Seçilmesi Neden Önemli?

• ABD’nin en büyük ve de sınıf çelişkilerinin en derin olduğu bir kent olan  New York’ta seçim kazanmıştır.

New York, ABD’nin finans ve sermaye merkezi olmasına da bağlı olarak gelir dağılımı dengesizliğinin ve sınıf çelişkilerinin en yoğun biçimde yaşandığı kentlerden birisidir.

ABD’nin kapitalizminin merkezi  olması da seçimin önemini artırmaktadır.

Bu nedenle kendisini “Demokratik Sosyalist” olarak tanımlayan Zohran Mamdani’nin New York belediye başkanı seçilmesi, tarihsel önemde bir gelişme.

Mamdani, bu kentte var olan gelir dağılımı dengesizliğini ve sınıf çelişkilerinin bir ürünü olarak ortaya çıkmıştı.

• ABD’de sol bir siyaset potansiyelinin var olduğunu göstermiştir.

ABD, 19. ve 20. yüzyılda  Dünyada gelişen sol hareketleri  uzak kalmıştır. Muhafazakar bir siyasi yapılanmaya sahiptir. Siyaset, sisteme sadık kalınarak birisi, merkez sağda, diğeri merkezde. Gerçek anlamda Cumhuriyetçilik ve de demokrasiyle de ilgisi  olmayan “Cumhuriyetçi Parti” ve “Demokrat Parti” adlı tarafından yönetiliyor.

ABD, bir taraftan kapitalizmle kendi vatandaşlarını sömüren ve sosyal devleti ortadan kaldıran, bir taraftan da kapitalizmin uzantısı olan emperyalizm üzerinden dünyayı sömüren bu çarpık düzenin egemeni.

Burada  belirli düzeyde emperyalizm ile aktardıklarını kendi yurttaşlarına  vererek onların düzenin çarklarına mahkum  olmalarına rıza göstermelerini de unutmamak gerekiyor.

Bütün bunlara karşıt, ABD’de yakın geçmişte  yurttaşların düzene karşı  tepkilerinin  olduğu da gözlemlenmiyor değil.

•             İlk göstergelerden biri, 1999 yılında Seattle kentinde Dünya Ticaret Örgütü toplantısına karşı gerçekleşen kitlesel protestoları.

•             İkincisi, 2011 yılında New York’ta başlayan “Wall Street’i İşgal Et” adlı kitlesel eylemleriydi.

•             Üçüncüsü de ABD’nin demokratik sosyalist senatörü Bernie Sanders’ın 2016 yılında devlet başkanı adayı olduğunda, önseçimde delegelerin yüzde 43’ünün oyunu alarak adayların içinden ikinci sırada çıkmasıydı.

Bunları  ABD’de var olan sol siyaset potansiyelinin  göstergeleri olarak saymak olası.

Mamdani’nin Seçim Vaatleri Nelerdi?

•             Önümüzdeki 10 yıl içerisinde 200 bin kiralık sosyal konut inşa edilerek evsizlikle mücadele etmek,

•             6 haftalık ve 5 yaş aralığındaki çocuklar için belediye kreşleri açmak,

•             Belediye marketleri kurmak,

•             Üniversitelilere eğitim desteği vermek,

•             Yeni doğan paketi dağıtmak,

•             2030 yılına kadar saatlik asgari ücreti 30 dolara çıkarmak,

•             Zenginlerin ve büyük şirketlerin vergilerini artırmak.

Mamdani, vaatlerini finanse etmek için şirketlere ve şehrin en zengin yüzde 1’ine uygulanan vergilerin artırılmasını öneriyordu.

O’nun  öyküsünü daha da özel kılan, sadece yerel  sorunlarda değil, küresel adalet mücadelesinde de  açık bir şekilde bir saf tutmuş olması. Zohran Mamdani, Filistin’e yönelik tavrıyla da Amerikan siyasetindeki pek çok  politikacıdan ayrılıyordu. İsrail’in Gazze ve Batı Şeria’da sürdürdüğü işgal ve abluka politikalarına karşı konuşmaktan çekinmeyen  ender siyasetçilerden biri.

Özetle, Mamdani, genç yenilikçi kesim, işçi sınıfı seçmenleri, tarihsel ve sosyolojik  olarak yeterince temsil edilmeyen topluluklardan oluşan yeni bir gruba enerji veren bir politikacı.

Mamdani’nin Seçim Zaferi Konusunda  Dört Görüş Var

•             Birincisi; Mamdani “sınıf savaşı çağrısı yapan, devletçi ve tehlikeli ölçüde ideolojik” bir liderdir. 

Washington Post’a göre; “Mamdani artık siyaseti bir uzlaşma değil, sınıf düşmanlarını belirleme ve onları ezme”  sorunu olarak görüyor.

Mamdani, kiracılardan kâr elde eden ev sahiplerini ve işçileri sömüren patronları hedef alarak toplumu “mağdurlar ve zalimler” olarak ikiye bölüyor.

 Politikasını “Zenginliği artırmak değil, belirli gruplara yeniden paylaştırmak” üzerine kuruyor.

Ve Mamdani’nin konuşmasında “büyüme” sözcüğüne hiç yer vermiyor, her soruna devletin çözüm üretebileceği yönündeki iddiası, otoriter bir anlayışı yansıtıyor.”

•             İkincisi: Mamdani’nin seçim zaferini “Amerika’da sosyalizmin ayak sesleri” gibi yorumlamak  gerçekçi değildir.

“Irkçı Trump ve yandaşlarına karşı Mamdani’nin seçilmesi  vaat ettikleri birtakım önemli sosyal haklar, kuşkusuz iyi. Ancak nasıl Obama seçildiğinde ülkesine sosyalizm getirmediyse Mamdani de bunu yap(a)mayacak. Çünkü hem gerçek anlamda sosyalist değil, hem de kurulu sistem içinde çalışacak.

Kapitalizmin yarattığı eşitsizlik ve adaletsizliklerin sistem içinde reform yapılarak azaltılması amaçlanıyorsa bu sosyalizm değil. Çünkü sosyalizm, kapitalizme karşı yeni bir düzen getirmeyi amaçlayan bir sistemdir.”

•             Üçüncüsü: Mamdani, Komünist Ajan olmasının yanında Soroscudur.

Trump, Mamdani’ye hem Komünist ajan diyor, hem de Soroscu olmakla nitelendiriyor.

Trump’a yakın  New York Post’ta    göre “George Soros, Zohran Mamdani’yi destekleyen İşçi Aileleri Partisi ve diğer sol gruplara 37 milyon dolar aktarmış. ABD tekelleri küreselciler ve vatanseverler olarak ikiye bölünmüş durumda. Vatanseverleri, MAGA “Make America Great Again (Amerikayı Yeniden  Büyük Yap)” diyen Trump çizgisi temsil ediyor. Küreselciler ise, “ABD rüyasını” sürdürme iddiasında olanlar. İşte Mamdani, emperyalist tekel küreselciler kanadının seçtirdiği bir başkan.”

“Türkiye’de de bu görüşün ardından gidenler yok değil. Mamdani, sosyalist görünümüyle aslında  turuncu darbelerin sürdürücüsü olacak”.

•             Dördüncüsü: Mandani’nin New York belediye başkanı seçilmesi, düzene karşı hareketlerin varlığı  açısından değerlendirilmeli.

“Mamdani’nin zaferi, merkez sol siyasetin, ABD’de örgütlü bir biçimde gelişmesinin bir göstergesi.  Bu hareketin ABD’nin diğer kentlerine karşı yaygınlaşması olası olabilir. Üstelik Trump’ın kredisinin düşürmesi açısından olduğu kadar İsrail’in Gazze ve Batı Şeria’da sürdürdüğü işgal ve abluka politikalarına da karşı olması da önemli.”

Mamdani’nin Seçilmesi  Ne Anlama Gelebilir?

•             Vahşi kapitalizmin boğduğu Amerikan toplumunda, sosyal politikalara ilginin artmasını gösteriyor; bu da kapitalizmin kaçınılmaz yıkımına yol  göstermesi açısından önemli.

•             Kapitalizmin en örgütlü olduğu ABD’de bile  kendisini demokratik sosyalist olarak ifade eden bir politikacının seçilmesi, ABD dışındaki sol politik hareketlere moral  kazandırması.

•             Siyasetin etnisite ve dinsel farklıklar üzerinden değil, sınıf temelli yapılması.

•             ABD emperyalizmini engellemek, bir ölçüde  ABD içindeki antikapitalist ve antiemperyalist hareketle olanaklı.

Dünya  ve Türkiye Açısından Mamdani’nin Seçilmesine Nasıl Bakalım?

Sağ politikalara yanaşan Avrupa sosyalist ya da sosyal demokrat partiler, Mamdani’nin sol politikayla kamuoyuna çıkması ve  kazanmasını örnek almalı ve  pay çıkarmalı.

Türkiye’deki sol ve sosyal demokrat partiler de özellikle  CHP, Sanders ve Mamdani gibi ABD’li siyasetçilerin kullandıkları seçim yöntemlerini değerlendirmeli ve yararlanmalı.

Üstelik, biz daha iyi yönetiriz söylemini değil, kuruluşunda var olan devletçilik ve halkçılık gibi ekonomi politikalarını öne çıkarmalı.

Azim ve Karar, 17.11.2025