ÇİN-JAPONYA DERSİ

Ceyhun Balcı

Derdimiz bize yeter!

Çin-Japonya geriliminden bize ne diyecekler çıkabilir.

Bu gerilimde atılan adımlar ders niteliğinde olduğu için bilinmesinde yarar var.

Bir kez daha yinelemek pahasına Çin’in dünyanın yükselen değeri olduğunu belirtelim.

Çin’in sosyo-ekonomik yükselişi ilkelerini ve çıkarlarını göz ardı etmesini gerektirmiyor.

Çin Halk Cumhuriyeti, yönetimleri çeyrek yüzyıl önce Çin’e geçen Hong Kong ve Makao’nun yanı sıra Tayvan olarak bilinen, uluslararası yazında Taipei Çin’i olarak adlandırılan adayı da Çin’in parçası sayıyor.

Böylelikle Tek/Birleşik Çin kavramı çıkmış oluyor ortaya.

Her türlü söylemini ve uluslararası ilişkisini belirlerken bu temel kavram rehber alınıyor.

Komşu Japonya’nın çiçeği burnunda kadın başbakanı geçenlerde, göreve başlar başlamaz büyükçe bir çam deviriyor.

Tek Çin kavramını göz ardı eden söylemi Çin’den çok kararlı ve üst perdeden bir yanıt alıyor.

Yanlış anlaşılmasın!

İki ülke arasında savaş olasılığı falan yok.

Ama, diplomatik düzlemde sert açıklamalar olduğu kesin.

Örneğin, Çin’in Tokyo Büyükelçisi Japonya’nın Tek/Birleşik Çin anlayışını yaralayan söyleminin, Çin halkının Japon saldırganlığına karşı kazandığı zaferin 80. Yıldönümüne rastlamış olmasının altını çizme gereği duyuyor.

Tek/Birleşik Çin yolunda önemli adımlar atılıyor.

Bu adımlar arasında batılıların sıkça değindiği askersel girişimin adı bile geçmiyor.

Çin nesine güvenip de böylesi duyarlılık gösterebiliyor?

Şu gerçek yetip de artabilir bu duyarlılığı açıklamaya.

Çin Halk Cumhuriyeti, son çeyrek yüzyılda yoksulluğu ortadan kaldırdı. Çin ve yoksulluk ikilisi artık tarihte kalmış bir olgu günümüzde.

Başlangıçta ucuz emek cenneti olarak kendisini gösteren Çin artık eski Çin değil.

Bilimde ve teknolojide dünyanın baskın gücü.

Doğu, Çin önderliğinde yükselirken batının doğudaki uzantısı gibi davranmayı sürdürebileceğini sanan Japonya bölgede pabucun eskisi gibi ucuz olmadığını gördüğü tepkiyle anlamış olmalı.

Saygın ve güçlü olmanın yolunun kalkınmadan ve tabana yayılmış varsıllıktan geçtiğinin altını çiziyor Çin.

Bizden örnekle bitirelim.

Kıyılarımıza seslenme ve yüzme uzaklığındaki Ege adaları 10 yılı aşkın süredir yerleşime açılmakla kalmıyor, silahlandırılıyor komşu Yunanistan tarafından. Dişe dokunan eylem bir yana nota verilmiş olduğunu anımsayan var mı?

Uzaktaki Çin’in Japonya’ya tepkisi ders olmalı.

Hem dünyaya hem bize…

Azim ve Karar, 16.11.2025